ไม้ยืนต้นเป็นพืชที่มีเนื้อไม้ มีลำต้นสูงใหญ่ มีความแข็งแรง แตกกิ่งก้านสาขาจำนวนมาก และมีทรงพุ่มกว้าง มีรากที่แผ่กว้างและลึกตามขนาดของทรงพุ่ม ตามธรรมชาติมีอายุยืนยาวหลายปี ในการนำมาใช้งานมีข้อพิจารณาหลายประการ โดยแนวทางหนึ่งที่นิยม คือ พิจารณาจากความสูง สามารถแบ่งเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก (Small Tree) มีความสูงประมาณ 3 ถึง 5 เมตร ไม้ยืนต้นขนาดกลาง (Medium Tree) มีความสูงประมาณ 6 ถึง 15 เมตร และไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ (Large Tree) มีความสูงมากกว่า 15 เมตรขึ้นไป 

๐ ไม้พุ่ม มีทั้งประเภทที่มีเนื้อไม้แข็ง กึ่งมีเนื้อไม้ และเป็นไม้อวบน้ำ เมื่อพิจารณาจากลำต้นจะมีทั้งประเภทที่มีลำต้นแตกกิ่งก้านสาขาไปจำนวนมาก และมีลำต้นอยู่ใต้ดิน ตามธรรมชาติแล้วต้นไม้ที่จัดเป็นไม้พุ่มจะมีอายุยืนยาวหลายปี มีความสูงตั้งแต่ 50 เซนติเมตร ไปจนถึง 4 เมตร สามารถแบ่งประเภทไม้พุ่ม โดยพิจารณาจากความสูง แบ่งออกเป็น ไม้พุ่มเตี้ย (Small Shrub) ความสูง 50 เซนติเมตร ถึง 1 เมตร ไม้พุ่มขนาดกลาง ความสูงมากกว่า 1 เมตร ถึง 2 เมตร (Medium Shrub) และไม้พุ่มสูง มีความสูงมากกว่า 2 เมตร ถึง 4 เมตร (High Shrub)

ไม้คลุมดินเป็นต้นไม้ที่ขึ้นสูงจากดินไม่มากนัก มีความสูงเฉลี่ยไม่เกิน 30-40 เซนติเมตร มีแนวโน้มที่จะมีรูปแบบทรงพุ่มที่ขึ้นคลุมดินหลากหลายมากรูปแบบมาก อาทิ ขึ้นเป็นกอ (Clumping) การปูติดดิน (Matting) การแผ่กิ่งก้านสาขาออกไปทางด้านข้าง (Sprawling) ขึ้นเป็นกอเตี้ยคล้ายแทงหนามสั้น ๆ (Short spike) และการแพร่กระจายไปในแนวราบ (Spreading) เป็นต้น ทั้งนี้ไม้คลุมดินเหล่านี้ถูกใช้งานเป็นพืชปกคลุมผิวดิน ไม้ประดับแนวทางเดิน แสดงแนวขอบเตี้ย ๆ ปลูกเป็นไม้กระถาง นอกจากนี้แล้วด้วยลักษณะพุ่มแน่น มีความสูงไม่มากนัก และมีรูปทรงเลื้อยทอดยาวไปตามผิวดิน จึงนิยมนำไม้คลุมดินหลายชนิดไปปลูกในรูปแบบไม้แขวนด้วยเช่นกัน

ไม้เลื้อย และไม้เครือวัลย์ เป็นกลุ่มพืชพรรณที่มีลำต้นอ่อนมีความสามารถปีนป่ายโดยใช้ส่วนต่าง ๆ ของพืช ที่ทำหน้าที่พิเศษในการเกาะยึดหรือพันเกี่ยวไปกับต้นไม้อื่นหรือโครงสร้างอื่น ๆ ที่ทำให้ต้นไม้สามารถเจริญเติบโตขึ้นสู่ที่สูงหรือ แผ่กว้างไปในทิศทางต่างๆ ได้ โดยมีลำต้นเจริญเติบโตเป็นเถาเลื้อยไปได้ไกล

๐ ไม้น้ำ เป็นพืชที่มีการเจริญเติบโตในน้ำ อาจมีส่วนของพืชที่เจริญเติบโตอยู่ใต้น้ำทั้งหมดหรือมีบางส่วนที่เจริญเติบโตเหนือผิวน้ำรวมไปถึงลอยอยู่บนผิวน้ำด้วย สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ 1) พืชลอยน้ำ เป็นพืชที่มีส่วนรากและลำต้นเจริญเติบโตอยู่บริเวณผิวน้ำหรือทุกส่วนลอยอยู่บนผิวน้ำ เช่น ผักตบชวา กระจับ เป็นต้น 2) พืชในน้ำ เป็นพืชที่มีส่วนรากและลำต้นเจริญอยู่บนดินใต้ผิวน้ำทั้งนี้อาจมีส่วนของลำต้นหรือใบลอยอยู่กลางน้ำหรือโผล่พ้นน้ำขึ้นมา เช่น บัว ลานไพลิน เป็นต้น 3) พืชใช้น้ำหรือพืชริมน้ำ เป็นพืชที่มีวิสัยการเติบโตอยู่ริมตลิ่ง บางช่วงจึงมีน้ำท่วมขังตลอดเวลา ช่วงที่น้ำลงเหลือเพียงแต่พื้นดินชื้นแฉะเท่านั้น เช่น กก และโคโลคาเซียต่าง ๆ เป็นต้น